AŞK MEKTUBU “THE LOVE LETTER” – VERMEER

Eserde altın sarısı giysi içindeki kadına biraz önce hizmetçisi tarafından gelen bir mektubun verildiği anı görmekteyiz. Hizmetçisine sorgular gözlerle bakan bu kadının aldığının bir “aşk mektubu” olduğunu seyirciye gösteren ayrıntılar nelerdir?

1) Öncelikle, ortamda aşka işaret edecek simgeler bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi kadının çalmayı yarım bıraktığı elindeki lavtadır. Lavta o dönemde bedensel aşkın ve cinselliğin simgesi olarak kabul edilmektedir.

2) Resmin hemen ön planında görünen çıkarılmış terlikler de yine cinselliği çağrıştıran bir simgedir.

3) Arkadaki duvarda görünen iki tablodan birinde açık denizlerde fırtınada kalmış bir gemi görünmektedir. Bu sembol fırtınalı bir aşk ilişkisini çağrıştırmaktadır.

4) Tablolardan diğeri ise yollara düşmüş bir gezgin figürünü göstermektedir. Bu da mektubu yazan adamın kadından uzaklarda bulunmasına işaret eder.

5) Terliklerin hemen sağında yer alan süpürge ev ve aile hayatına yapılan bir göndermedir. Süpürgenin bir kenara konmuş olması ev işlerinin bir kenara konmuş ve görmezden gelinmiş olduğunu gösterir.

6) Ön planda görülen notalar kadının elindeki lavta ile bağlantı kurmakta ve eserdeki müzik referansını desteklemektedir. Aynı zamanda müzik aleti ve notaların birlikte kullanılması iki kişi arasında (ki buradaki aşka gönderme) uyumu simgeler.

Eser bu sembolik ayrıntıların dışında farklı bir özelliği ile de öne çıkar. İki parça panelin arasında görünen görüntü seyirciyi olayın gerçekleştiği odanın dışında bir noktaya koyar. Önden geri plana doğru devam eden çaprazlama yer deseni resme derinlik katarken seyircinin durduğu noktanın resmin dışına itilmesine de yardımcı olur.

Resmin sağ üst kısmında toplanmış görünen perde bu panelin aslında perde ile örtülü olduğunu ama an itibarı ile açık bulunduğunu gösterir. Bu şekilde seyirci odayı dışarıdan bir röntgenci gibi gizlice izleyerek bu son derece özel olayın içine gizlice dahil olmuş olmaktadır. Bir yandan resimdeki perdenin dönem Hollanda’sında resimleri koruma amaçlı üstlerini örtmekte kullanılan “trompe l’oeil”i çağrıştırıcı bir imge olduğu düşünülebilir.

Vermeer’in renkleri kullanmadaki ustalığı resmin genelinde göze çarpar. Eserdeki az sayıda renk sarı ve mavinin tonlarının farklı bölgelerde farklı şekilde uygulanması ile uyumlu bir mozaik oluşturur. Kadının elbisesi, şöminenin üstü, ahşaplarda yer alan sarı tonları; hizmetçinin giysisi, şömine kolonları ve yer karolarındaki maviler ile uyumlu bir birliktelik göstermektedir.

Konum: Rijksmuseum, Amsterdam
Tarih: 1669
Dönem: Barok
Alt Grup: Felemenk Barok “Dutch Baroque”