MARIE DE MEDICI’NİN PORTRESİNİN TAKDİMİ “THE PRESENTATION OF THE PORTRAIT OF MARIE DE MEDICI” – RUBENS
Meşhur İtalyan ailesi Mediciler’in soyundan gelen Marie de Medici, Toskana grandükünün kızıdır. Fransız kralı IV. Henri ile evliliği kendisine Fransız Kraliçesi ünvanını kazandırmıştır. Evliliği’nin onuncu yılında IV. Henri’nin ölümünden sonra oğulları XIII. Louis’nin yaşının oldukça küçük olması sebebiyle, Marie de Medici yedi yıl boyunca Fransa tahtında oturmuştur. Bu süre zarfında Fransız asilleri tarafından çeşitli mualefete maruz kalan Marie de Medici özellikle gücünü ve asaletini kanıtlamak amacı ile hayatını konu alan bir dizi eser sipariş etmiştir. Dönemin yoğun talep gören ressamlarından biri olan Rubens, kraliçenin hayatını sergileyecek 24 büyük ölçekli eserden oluşan bu seriyi birkaç yıl içinde tamamlamıştır.
Serinin altıncı tablosu olan Marie de Medici’nin Portresinin Takdimi, kraliçenin IV. Henri’ye nasıl tanıştırıldığını anlatır. Dönemin alışılageldik yöntemlerinden biri olan kişinin portresinin müstakbel nişanlısına sunulması eserin ana konusudur.
Eserin tam ortasında inci kolyesi, geniş yakalı ihtişamlı elbisesi ile gülümseyen Marie de Medici’nin portresi yer alır. Portre solda evlilik tanrısı Hymen, sağda aşk tanrısı Cupid tarafından taşınmaktadır. Başında çiçeklerden bir taç taşıyan Hymen’in elinde aşkın ateşini simgeleyen bir meşale görülür. Öte yandan Cupid’in ise Kral IV. Henri’ye portreyi takdim ederken bir yandan da eliyle kraliçe adayını göstererek onu krala methettiği anlaşılır.
Zırhlar içindeki ortayaşlı IV. Henri kendisine sunulan portreye şaşkınlık içinde bakmaktadır. Bir eliyle asasına dayanan kralın diğer elini şaşkınlık ifade eder biçimde yana açtığı görülür. Kralın hemen arkasında belirsiz bir cinsiyete sahip bir figür yer alır. Mavi giysili ve başında görkemli bir tolga ve üzerinde altın bir taç taşıyan figür Fransa’yı temsil etmektedir. Kral ile birlikte portreye yönelmiş olan Fransa bir elini Henri’nin omzuna koyarak kralı bu evlilik konusunda desteklediğini göstermektedir. Aynı zamanda figürün kralın kulağına bu uygun evlilikle ilgili olumlu sözler fısıldadığı da düşünülebilir. Bu sayede Marie de Medici’nin Fransa tarafından desteklenen bir evlilik için uygun aday olduğu hissi pekiştirilmiş olur. Fransa’nın aynı zamanda kralı savaş meydanından uzaklaştırıp bu evliliğe yönlendirdiği aşikardır. Nitekim dumanı tüten savaş meydanı eserin çok uzaktaki geriplanını süslemektedir. Fransa’nın sözünü dinleyerek tolgası ve kalkanını yere bırakmış olan Henri aşk karşısında silahlarından arınmıştır. Bu savaş sembolü araçlar aşkın temsilcisi kanatlı bebekler “Putti” tarafından oyun malzemesi olarak kullanılmaktadır. Dolayısıyla Kralın savaşçı yönünü bırakıp aşka teslim olduğu vurgulanmaktadır.
Eserin üst kısmında bulutlar arasında görülen iki figür Roma Mitoloji’sinin baştanrısı Jüpiter ve eşi baştanrıça Juno’dur. Göklerin hakimi Jüpiter’in sembolü kartal, pençesinde bir şimşekle Jüpiter’in hemen yanında yer alır. Juno’nun simgesi tavuşkuşları ve onların çektiği süslü araba da Juno’nun hemen yanında bulutların arasındadır. Evlilik bağını temsil ederek ellerini birleştirmiş olan Jüpiter ve Juno keyifle aşağıdaki manzaraya bakmaktadırlar. Jüpiter ve Juno’nun resimde yer alışı IV. Henri ve Marie de Medici evliliğinin tanrılar tarafından da onaylandığının göstergesidir. Özellikle evlilik ve doğurganlığın tanrıçası olan Juno’nun varlığı Marie de Medici’nin bir eş olarak yetkinliğini açıkça göstermektedir.
Jüpiter’in vahşi kartalının başını aşağıdaki manzaradan ters yöne çevirdiği, fakat, Juno’nun birbirlerine bir kurdele ile bağlı tavuskuşlarının aşağıda yöneldiği görülür. Juno’nun arabasının üzerinde yine aşka ve evliliğe dair semboller vardır. Altın yaldızlı süslemede aşkın sembolü Cupid’in bir kartal üzerinde oturduğu ve iki eliyle evlilik bağının simgesi bir çelenk tuttuğu görülür.
Eserde aşka dair sembollere rağmen aslında söz konusu evlilik politik nedenlere dayanmaktadır. Protestan olan Henri tahta çıktıktan sonra Katolikliğe dönmüştür. Dolayısıyla Katolik Kilisesi’ne bağlılığını kanıtlamak için Katolik Marie de Medici ile evlenmesi kral için politik bir hamledir. Aynı zamanda Marie de Medici’nin İtalya’dan getirdiği yüklü çeyizi kralın Medici ailesine olan finansal borçlarının da kapanmasını sağlamıştır. Aynı zamanda 50 yaşına yaklaşan kralın bir an önce bir veliahta sahip olması gerekmektedir. dolayısıyla da Fransa’nın kralı evlilik yoluna yönlendirmesi de son derece mantıklıdır.
Konum: Louvre Müzesi “Musée du Louvre”, Paris
Tarih: 1622-1625
Dönem: Barok
Alt Grup: Flaman Barok “Flemish Baroque”