İSA AİLESİNİN EVİNDE “CHRIST IN THE HOUSE OF HIS PARENTS” – MILLAIS

Marangoz Atölyesi “The Carpenter Shop” olarak da anılan eserde Millais, İsa’nın çocukluğundan hayali bir sahne resmederek İsa’nın hayatı, hayatından karakterler ve öğretisi adına birçok sembol sunmuştur. Eserin modern tasarımı ve klasik ikonografiye uymayan yapısı döneminde büyük tepki çekmiş ve eleştirmenler tarafından beğenilmemiştir. Oysa eser günümüzde Ön-Raffaellocu (bknz. Ophelia – Millais, Proserpine – Rossetti, Uyanan Vicdan “The Awakening Conscience” – Hunt, Shalott Leydisi “The Lady of Shalott” – Waterhouse) tarzın en başarılı ve ünlü örneklerinden biri sayılmaktadır.

Eserde Meryem’in eşi Yusuf’un (bknz. Meryem’in Evliliği “The Marriage of the Virgin” – Raffaello) marangoz atölyesi görünür. Atölyede aile fertlerinin hep birlikte çalıştığı ve bir ahşap kapı ürettikleri görülür. Eserdeki karakterleri incelersek:

1) Ön planda küçük kızıl saçlı bir İngiliz çocuğu gibi betimlenmiş İsa görünür. Saflık ve temizliği çağrıştıran beyaz giysileri içindeki çocuk İsa eline açıkta kalan bir çivinin batması sebebiyle yaralanmıştır ve yaralı elini açıp göstermektedir. Avcunun tam ortasındaki yara İsa’nın çarmıha gerilişine dair bir simgedir ve çarmıh yaralarını (stigmata) çağrıştırır. Hatta elinden ayağının üzerine damlamış kan lekesi de ayaklarındaki çarmıh yaralarına işaret eder. Masum bir biçimde annesi Meryem’e yönelen İsa, onun yanağına bir öpücük kondurmak üzeredir.

2) İsa’nın yanıbaşında diz çökmüş maviler içindeki Meryem, oğlunun yarasına acıyarak ona şefkatle yaklaşmakta ve öpmesi için yanağını uzatmaktadır. Bu acı içindeki şefkatli görünüş, seyircinin kafasında aslında oğlunun çarmıhta kurban edileceğini bildiği için hüzünlenen anne figürünü oluşturur.

3) Yusuf, marangoz tezgahının başında sağ tarafta betimlenmiştir. Yaşlı görünümü ile klasik betimlemelerle çelişmez. Bir yandan iş yaparken, bir yandan da İsa’nın elindeki yaraya bakmaktadır. Yusuf’un kollarını açıkta bırakacak şekilde sıvanmış gömleği ile betimlenmesi günümüzde Millais’nin başarılığı gerçekçiliği olarak yorumlansa da, Viktorya Dönemi’nin bağnaz gelenekçileri tarafından Kutsal Aile’yi bayağı insanlar gibi gösterdiği gerekçesiyle öfkeyle karşılanmıştır.

4) Tezgahın gerisindeki yaşlı kadın Meryem’in annesi Anna’dır. Bir kerpentene uzanmaya çalışan yaşlı kadın, kerpetenle açıkta kalmış ve İsa’yı yaralamış olan çiviyi sökmeye çalışacaktır.

5) Tezgahın solunda çalışan adam net olarak bir karakterin simgesi değil, Yusuf’un atölyesinin bir çalışanıdır. Fakat, İsa ve ailesi arasında yaşanan bu olaya tanıklık ettiğinden İsa’ya gelecekte inanacak havarileri temsil ettiği düşünülür.

6) İsa’nın uzaktan kuzeni olan Vaftizci Yahya, tarihsel düzene uygun olarak, İsa’dan biraz daha büyük bir çocuk olarak sağ tarafta resmedilmiştir. Vaftizci Yahya elinde su dolu bir tasla İsa’ya doğru gelmektedir. Yaranın temizlenmesi için getirilen bu bir tas su aslında İsa’nın büyüdüğünde peygamberliğinin başlangıcı sayılacak Vaftizci Yahya tarafından vaftiz edilmesine bir göndermedir (bknz. İsa’nın Vaftizi “The Baptism of Christ” – Piero della Francesca). Vaftizci Yahya, klasik betimlemelere uygun şekilde bir hayvan postuna sarınmış halde resmedilmiştir. Uzun yıllar boyu kırsalda, çok ilkel şartlarda bir münzevi hayatı yaşamış olan Yahya’nın bu şekilde postla gösterilmesi son derece bilindiktir. Aynı zamanda kendisinden sonra gelecek peygamber olan İsa’yı bildirmiş olan Yahya, İsa’nın Mesih olarak ortaya çıkışı ile görevini ona devretmiş ve kendisinin küçülmesi gerektiğini açıklamıştır (bknz. Çarmıha Geriliş “The Crucifixion” – Grünewald). Bu yüzden de Yahya’nın İsa’ya doğru çekingen ve teslim olmuş bir tavırda yaklaşması normaldir.

Eserde kullanılan başka diğer ögeler de İsa’nın hayatı ve öğretisi üzerine anlamlar taşır. Atölyenin dışında görülen koyun sürüsü İsa’nın kendine inanan Hristiyanlar sürüsünün çobanı olmasına bir göndermedir. Atölyenin duvarına dayalı görünen merdiven İncil’de sözü geçen ve Yakup Peygamber’in rüyasında gördüğü Cennete uzanan merdivene bir göndermedir. Merdivenin üstüne tünemiş beyaz güvercin ise klasik Hristiyan betimlemelerinin temel ögesi olan Kutsal Ruh’tur.

Konum: Tate Britain, Londra
Tarih: 1849-1850
Dönem: 19. Yüzyıl
Akım: Ön-Raffaelloculuk “Pre-Raphaelism”