Blog

KIRMIZI ODA “THE RED ROOM” – MATISSE

Özgün adı “Tatlı: Kırmızıda Uyum (The Dessert: Harmony in Red)” olan eser, adından da anlaşılabileceği gibi bir yemek resmidir ve ünlü bir Rus koleksiyoncu tarafından yemek odasına asılmak için Matisse’e sipariş edilmiştir. Koleksiyoncunun mavi renkli olmasını istediği tablo, Matisse’in sonuçtan tatmin olmayıp resmi maviden kırmızıya boyamasıyla tamamen değişmiş, fakat yine de koleksiyoncu tarafından memnuniyetle kabul edilmiştir.

Eserde bir yemek odası görünümü vardır. Ortadaki genişçe masanın üzerinde çeşitli meyveler ve iki şarap karafı bulunur. Masanın hemen önünde ayakta duran hizmetçi kadın, meyveleri sunmak için düzenlemektedir.

Eseri bir ‘dekoratif panel’ olarak nitelendiren Matisse, tıpkı İzlenimciler gibi yapıtında merkezi bir odak noktası bulundurmamayı tercih etmiştir. Aynı zamanda karakter vermek için herhangi bir farklı fırça darbesi kullanmamış olan ressam, geniş ölçülü, tek renk içeren bölgelerden kurulu bir kompozisyon ortaya koymuştur.

Resmin dekoratif yönünün öne çıkmasını sağlayan renk yoğunluğu, renk zıtlıkları ve içerdiği desenlerdir. Yoğun parlak kırmızı rengin içinde masa ve odanın duvarlarını birbirinden ayırmak oldukça güçtür. Aynı zamanda masa örtüsünün üzerinde zıtlık yaratan koyu mor renkli çiçekli vazolar ve dallardan oluşan desenin aynısı duvar kağıdında da bulunur. Bu şekilde masa ve duvar arasında bir süreklilik sağlanır ve masanın nerede bitip, duvarın nerede başladığı kolayca görülemez. Bu desenli doku masanın ön tarafında olması gereken, ama görünmeyen köşesini de içine alarak resmin üstten alta doğru devam eden bir iki boyutlu düz yüzeye dönüşmesini sağlar. Masayı resimden ayıran yalnızca ince bir çizgi, masanın yanında duran hizmetçinin elbisesi ve masanın ön köşesinde masa örtüsünün deseninin yataydan düşeye dönüşen biçimidir.

Resimdeki iki sandalye ve masa üzerindeki meyveler, kırmızı, turuncu ve sarının sıcak tonlarındadır. Masa üzerindeki meyveler, karaflar ve meyve kaselerinin dağınık dizilimi resme ritmik bir akış katar ve soldaki sandalyeden hizmetçi kadına doğru bir bağlantı oluşturur.

Eserin ilginç özelliklerinden biri, içerdiği desenlerin birçok noktada kendini tekrar etmesidir. Masa örtüsü ve duvar kağıdındaki dalların kıvrımlı deseni dışarıda görülen manzaradaki ağaçlarda da tekrar edilmiştir. Aynı kıvrımlı yapı hizmetçi kadının saçında da görülür. Bu şekilde iç mekandaki sıcak renklerden oluşan zengin doku, dış mekanın soğuk renkli dokusuyla bütünleşir ve bir uyum oluşur. Benzer biçimde, dışarıda görülen evin çatısının şekli soldaki sandalyenin 4 parçadan oluşan sırtında da tekrar edilmiştir. Sandalyelerin ve pencerenin keskin geometrik çizgileri odanın desenindeki kıvrımlı organik görünüm ile zıtlık oluşturur ve bu dans eden desenle bir denge kurup sabitlik sağlar.

Resme derinlik katan yegane öge, sol köşedeki penceredir. Oysa, bu pencereyi de algılamak son derece güçtür, çünkü, ilk bakışta pencere gibi görünen bu kısım, aynı zamanda sanki duvardaki bir tabloymuş gibi de görünür. Pencerenin pervazı ve duvarın yan kısmı bir araya gelerek sanki bir resim çerçevesi oluşturmaktadır, ve ortasında da bir peyzaj içeren bir tablo vardır. Bu şekilde Matisse, seyircinin boyut algısını tamamen yerle bir eder. Bir yandan üç boyutlu gibi görünen bir masa duvarla birleşirken, diğer yandan da pencere gibi görünen açıklık bir tabloya dönüşür. Matisse’in seyirciyi bu denli şaşırtmayı başarması sadece Fovizm’in (bknz. Dans “The Dance” – Matisse) temel ögeleri olan parlak renkler ve formlar ile sağlanmıştır, gölgeleme ve ışıktan hiç faydalanılmamıştır. Bu da ressamın seyirciyle deneysel bir oyun oynadığını ve bu oyundan başarıyla çıktığını gösterir.

Konum: Ermitaj Müzesi “Hermitage Museum”, Sankt Peterburg
Tarih: 1908
Dönem: Modernizm
Akım: Fovizm “Fauvism”

Leave a comment

Your email address will not be published.

You may use these HTML tags and attributes:

<a href="" title=""><abbr title=""><acronym title=""><b><blockquote cite=""><cite><code><del datetime=""><em><i><q cite=""><strike><strong> 

error: Icerik kopyalanamaz!